Vanaf de invoering van de ANBI-beschikking op 1 januari 2008 is het uitgangspunt dat voor het kunnen gebruikmaken van fiscale faciliteiten, de instelling vooraf bij beschikking moet zijn aangemerkt als ANBI. Er kunnen zich bijzondere omstandigheden voordoen waarbij het wenselijk is dat de inspecteur een instelling met terugwerkende kracht aanmerkt als ANBI (artikel 1a, derde lid, van de UR AWR 1994). Zo’n bijzondere omstandigheid doet zich bijvoorbeeld voor in de situatie dat een instelling bij testament wordt opgericht en dat volgens datzelfde testament vermogen wordt ingebracht in die instelling. Als zo’n instelling niet met terugwerkende kracht als ANBI wordt aangemerkt, kan over de verkrijging niet de vrijstelling voor erfbelasting worden toegepast, terwijl daar wel aanleiding toe bestaat. Ook bij ANBI’s die in het buitenland zijn gevestigd kan zich een bijzondere omstandigheid voordoen.
Om problemen te voorkomen, over bijvoorbeeld de fiscale behandeling van giften, kan de inspecteur in ieder geval terugwerkende kracht verlenen in de volgende situaties:
- –De instelling die op 1 januari van een kalenderjaar bestaat en in datzelfde kalenderjaar een verzoek doet om te worden aangemerkt als ANBI, kan met terugwerkende kracht tot 1 januari van datzelfde kalenderjaar worden aangemerkt als ANBI.
- –Een nieuw opgerichte instelling, die binnen een jaar na oprichting een verzoek doet om aangemerkt te worden als ANBI, kan met terugwerkende kracht tot de datum van oprichting worden aangemerkt als ANBI.
De terugwerkende kracht geldt tot het moment waarop de instelling in het kalenderjaar voldoet aan de eisen voor een ANBI.
