In deze aanschrijving worden de fiscale aspecten uiteengezet van het bij de Verordening van de Raad van de Europese Gemeenschappen van 25 juli 1985, nr. 2137/85 (Pb. EG L199/1), (bijgevoegd en hierna genoemd: de verordening) in het leven geroepen Europese economische samenwerkingsverband (hierna: EESV). Deze nieuwe rechtsvorm is in het bijzonder bedoeld voor zogenaamde joint ventures tussen ondernemingen uit verschillende Lid-Staten van de EG.
De verordening, die verbindend is in al haar onderdelen en rechtstreeks toepasselijk is in elke Lid-Staat, is op 1 juli 1989 in werking getreden. De verordening laat echter op enkele punten de Lid-Staten ruimte om in de nationale sfeer wettelijke voorzieningen te treffen. Zo is in de Wet van 28 juni 1989 (Stb. 245) tot uitvoering van de hierboven genoemde verordening onder meer bepaald, dat een samenwerkingsverband waarvan de zetel in Nederland is gevestigd rechtspersoonlijkheid bezit.
Het EESV heeft onder meer de volgende kenmerken:
- a.het doel van het samenwerkingsverband is de economische werkzaamheid van zijn leden te vergemakkelijken of te ontwikkelen, dan wel de resultaten daarvan te verbeteren of te vergroten, maar niet het behalen van winst voor zichzelf. Zijn werkzaamheid dient samen te hangen met de economische werkzaamheid van zijn leden en kan ten opzichte daarvan slechts een ondersteunend karakter hebben; zo is het een EESV bij voorbeeld verboden zich te ontwikkelen tot houdstermaatschappij van een groep ondernemingen (artikel 3 van de verordening);
- b.van het EESV kunnen uitsluitend lid zijn privaatrechtelijke of publiekrechtelijke lichamen en natuurlijke personen die een industriële, commerciële, ambachtelijke of agrarische werkzaamheid of een vrij beroep uitoefenen of andere diensten verrichten in de Gemeenschap. Het EESV dient ten minste te bestaan uit twee vennootschappen die hun hoofdkantoor in verschillende Lid-Staten hebben of twee natuurlijke personen die hun voornaamste werkzaamheid in verschillende Lid-Staten uitoefenen.Een combinatie van een vennootschap en een natuurlijk persoon is ook toegestaan mits het hoofdkantoor van de vennootschap in een andere Lid-Staat is gevestigd dan die waar de natuurlijke persoon zijn voornaamste werkzaamheid uitoefent (artikel 4 van de verordening);
- c.bij het EESV staat het persoonlijk karakter van het lidmaatschap voorop (artikel 22, eerste lid, van de verordening; de overdracht van de deelneming in het EESV is slechts geldig indien de overige leden daartoe met eenparigheid van stemmen toestemming hebben verleend);
- d.de winst uit de werkzaamheden van het EESV wordt beschouwd als winst van de leden en wordt verdeeld in de verhouding die is vastgelegd in de oprichtingsovereenkomst of, indien die daaromtrent niets bepaalt, in gelijke delen. De leden moeten het verlies van het samenwerkingsverband aanzuiveren (artikel 21 van de verordening); het fiscale resultaat van het samenwerkingsverband is slechts belastbaar bij de leden (artikel 40 van de verordening);
- e.de leden van het samenwerkingsverband zijn onbeperkt en hoofdelijk aansprakelijk voor de schulden van het samenwerkingsverband, ongeacht de aard daarvan (artikel 24 van de verordening).
In het onderstaande wordt ingegaan op de fiscale aspecten voor de ondernemers in de zin van artikel 6 van de Wet op de inkomstenbelasting 1964 en de lichamen die zijn onderworpen aan de vennootschapsbelasting die deelnemen in een EESV.
Het resultaat van de werkzaamheid van het samenwerkingsverband, de winst, wordt op grond van artikel 40 van de verordening niet belast bij het EESV zelf maar bij de leden. Deze leden worden direct in de heffing van de inkomsten- of vennootschapsbelasting betrokken als waren de in het EESV behaalde voordelen rechtstreeks door hen genoten (‘transparence fiscale’). Met betrekking tot de overige belastingen zijn in de verordening geen bepalingen opgenomen. Voor die belastingen geldt onverkort de nationale wetgeving en geldt dus geen ‘transparence fiscale’.
